Tijdens een rollenspel krijg ik veel informatie te verwerken. Bijvoorbeeld van een medisch student die mij - de patiënt - iets moet uitleggen; een medewerker die mij - de baas - vertelt hoe ze tegen het werk aankijkt; de leidinggevende die mij - de medewerker - gemotiveerd moet houden en ontelbaar veel andere situaties waar in het rollenspel mee geoefend wordt. 

Dat oefenen is wel iets bijzonders, eigenlijk is het nooit vanzelfsprekend.

Wat is er aan de hand?

Vaak heeft de deelnemer net een heleboel informatie (cerebraal) gekregen over het onderwerp: 

…. wanneer vertel je het aan iemand 

…. hoe vertel je 

…. wat vertel je

…. wanneer vertel je 

…. soms ook waar vertel je

En ook: 

…. wat is de inhoud van wat je vertelt 

…. wat kan het effect zijn op de ander als je het vertelt

…. hoe blijf je bij je verhaal 

…. hoe reageer je op het gedrag van de ander  

Kortom een hoofd vol met tips en dan mag je oefenen, gaan toepassen wat je net geleerd hebt.

Wat ook meespeelt:

Soms gaat de deelnemer oefenen met informatie die hij kort tevoren heeft gekregen en soms kom ik als trainingsacteur pas in beeld als de deelnemer al langer met de stof stoeit. Elke situatie is anders, elk onderwerp is anders, maar over het algemeen is het voor degene die voor mij zit de eerste keer op deze manier en de eerste keer met mij over dit onderwerp. 

Spannend dus. Daarover spreek ik meestal voor met de trainer, voor wie is het spannend en voor wie nieuw. Reken dan daarbij nog dat niet elke deelnemer makkelijk een rollenspel speelt, dat er soms negatieve ervaringen zijn, waardoor men niet van harte het gesprek in gaat. Talloze redenen die allemaal op een of andere manier meewegen in het voeren van een rollenspel. 

Als trainingsacteur weet je dat al deze en nog meer punten van invloed zijn op de manier waarop de deelnemer het gesprek voert. Daar hou ik rekening mee. Mijn doel is dat de deelnemer optimaal de kans krijgt om te oefenen. Dat de kennis vanuit het cerebrale omgezet gaat worden in de praktijk. Immers, als je weet wat je moet doen en je mag ook ervaren hoe het dan werkt in de praktijk, dan beklijft dat wat je hebt geleerd over het algemeen veel beter.  

Kleine stappen

Soms moet ik in mijn gedrag en reactie heel grote stappen maken, omdat de deelnemer voor het eerst in zijn leven het aandurft om zijn kleine stap te maken. Dat verdient beloning en die geef ik dan ook in het spel. Waar ik bij de ene deelnemer zou blijven hangen omdat het een kleine stap is, beloon ik de ander juist omdat het een klein stapje is. 

Heel veel wat er in rollenspellen gebeurt, laat ik zijn voor wat het is. Onhandige woordkeuzes, ingewikkelde terminologie die gebruikt wordt, de manier waarop we contact hebben, het mag er zijn. Na een rollenspel is het in mijn feedback soms de kunst om stil te blijven. Niet alles te zeggen wat je is opgevallen, maar alleen dat wat er toe doet voor de deelnemer. Stil durven zijn.

Ik realiseer me dat de deelnemer vaak met een over-vol hoofd aan het gesprek is begonnen. Als hij dan stappen heeft gemaakt en inzichten heeft gekregen, is dat mooi. Dan laat ik weten dat wat hij deed in het rollenspel effect had. Dan nodig ik uit om een volgende keer verder te durven gaan, omdat ik als gesprekspartner, de baas, medewerker of patient, best meer aan kan.

Dan hoop ik dat door de training en het oefenen het zelfvertrouwen van de deelnemer een stukje gegroeid is, dat hij ook in de eigen omgeving dit stapje durft te nemen. 
Dan hoop ik dat deze deelnemer en volgende keer meer durft, zodat ik ook andere dingen die er toe doen in de feedback kan terug geven.
En daarom blijf ik soms stil, de stilte waarin binnen mag komen dat je iets hebt gedaan wat anders was dan je daarvoor altijd deed. Respect!