In vrijwel elke werksituatie wordt op een of andere manier aan bijscholing gedaan. Bijvoorbeeld als er een nieuwe manier van werken wordt geïntroduceerd, soms voor, tijdens of na een reorganisatie, opfrisprogramma’s, verplichte modules en vrijwillige trainingen, nieuwe trainingen en herhalingen; het bestaat allemaal. 

Ik wil van een trainer weten wat voor training dit voor de deelnemers is. Zijn ze enthousiast om iets nieuws te leren, is het verplichte herhaling, hebben ze zelf voor deelname gekozen of heeft de baas hen gestuurd, want dat beïnvloedt de manier waarop mensen aanwezig zijn en hoe ze deel willen nemen. En daar zoom ik nu op in: 

Ik werkte eens mee aan een training in een ziekenhuis. Training is misschien een te groot woord. Het betrof een informatieve dag over effectief communiceren in lastige gesprekken met daaraan gekoppeld de mogelijkheid te oefenen.
Voor ik er was - ik ben namelijk niet altijd tijdens de hele training aanwezig - had de cursusleider gevraagd naar voorbeeldsituaties uit de eigen praktijk, waarbij de communicatie moeizaam verliep en je achteraf dacht: had ik het maar anders aangepakt.
Een vraag waar altijd wel reactie op komt, maar deze keer kostte dat toch meer moeite. Degene die als eerste het woord kreeg kon niet echt iets bedenken, het ging altijd wel goed en zo niet dan kwam ze er ook wel uit, zei ze. Geen casus, meer een statement. Toen de cursusleider doorvroeg, zei ze dat ze het niet nodig vond iets te oefenen. 

In de voorstelronde had ze aangegeven wel benieuwd te zijn wat vandaag dan zou opleveren, maar zelf een “lastig gesprek” oefenen was niet haar plan. Ze moest hier zijn, het was geen keus geweest, dus “laat mensen die dat wel willen dan maar oefenen”. De toon was gezet en daarna kostte het moeite om door anderen voorbeelden te laten aandragen. Toen ik binnenkwam, kreeg ik dit van de cursusleider te horen: "Er is weerstand om te oefenen".
Ja, er was weerstand bij deze vrouw, en ja dat had effect op de groep, en ja dat te weten had effect op mij. Wat kan je dan doen? Ik zeg: aan de slag!

Bij verplichte cursusdagen kan je deelnemers hebben die “hun tijd uitzitten”. In dit geval hebben we geprobeerd dat uit de lucht te halen: oefenen is niet verplicht, het is je kans om eens iets anders te doen dan je altijd doet, of te laten zien hoe jij het doet zodat anderen van jou kunnen leren. De toegevoegde waarde van vandaag is dat je te horen krijgt hoe dat overkomt, omdat je van mij feedback krijgt over het effect. Ik nodig je uit mee te doen, vandaag ben ik er, morgen niet. 

In deze cursus heeft uiteindelijk iedereen geoefend, ook deze vrouw, en achteraf zei ze: “Dat was toch wel leerzaam, dank je wel.” Dat maakt me blij. Omdat ze zichzelf die kans gegeven heeft. 

“We moeten weer” ombuigen naar “we mogen weer”, een mooie uitdaging.